Çekya'nın başkenti Prag'daki Avrupa Siyasi Topluluğu (AST) toplantısına katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikili görüşmelerinin ardından Prag Kalesi'nde basın toplantısı düzenledi.
Buradaki konuşmasına, kendisini dinleyenleri selamlayarak başlayan Erdoğan, Avrupa Siyasi Topluluğu toplantısına katılmaktan büyük bir memnuniyet duyduğunu dile getirdi.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar:
"Sözlerimin hemen başında AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti makamlarına teşekkür ediyorum. Bugün Prag’da 44 Avrupa ülkesinin devlet ve hükümet başkanları olarak bir araya geldik. Kritik bir dönemde icra edilen bu Zirve’yi az önce tamamladık. Her açıdan yoğun içerikli ve verimli toplantıların olduğu bir gün geçirdik. Genel oturumların yanı sıra liderlerle barış, güvenlik, enerji, iklim ve ekonomik durum konularındaki yuvarlak masa toplantılarında Avrupa’yı da etkileyen konuları ele aldık.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ermenistan ile normalleşme hedefine ulaşacağımıza inanıyorum
Türkiye’nin bu meselelere yönelik yaklaşımını ve Birliğe katılım sürecindeki görüşlerimizi muhataplarımıza bizzat aktardık. Zirve marjında Çekya Başbakanı Sayın Fiala ve AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen ile üçlü bir görüşme gerçekleştirdik.
Fransa Cumhurbaşkanı Sayın Macron, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Sayın Radev ve İspanya Başbakanı Sayın Sanchez ile bir araya geldik. Görüşmelerde ikili meselelerle birlikte, Avrupa’nın geleceği, güvenliği ve refahı da dahil küresel konuları masaya yatırdık.
"Bölgemizde iyi komşuluk ilişkileri temelinde tam normalleşme hedefimize ulaşabileceğimize inanıyorum"
Ermenistan Başbakanı Sayın Paşinyan ile de bir görüşmemiz oldu. Bölgemizde iyi komşuluk ilişkileri temelinde tam normalleşme hedefimize ulaşabileceğimize samimiyetle inanıyorum.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ermenistan ile normalleşme hedefine ulaşacağımıza inanıyorum
Avrupa Siyasi Topluluğu’nun kıtamızdaki sorunların ele alınması ve ortak çözümler için zamanlı bir girişim olduğu kanaatindeyim. Bununla birlikte bu platformu AB genişleme politikasının bir alternatifi olarak görmediğimizi de ifade etmek istiyorum. Dolayısıyla bu platformun üyelik sürecimize halel getirmesini asla kabul etmeyeceğimizi vurguladık. Temel ve öncelikli beklentimiz Avrupa Siyasi Topluluğu’nun birlik ile ilişkilerimizi güçlendirmesi ve üyelik sürecimize katkı sağlamasıdır. Bu görüşlerimi zirvede ve ikili temaslarımda da ifade ettim. Zirvede genel kanaatin de bu yönde olduğunu müşahede ettim.
"Türkiye'nin önüne çıkartılan engeller adil değil"
Ülkemiz, güvenlik, savunma, terörizm, göç, enerji arz güvenliği, sağlık ve tedarik zincirleri gibi temel sıkıntıların aşılmasında hayati öneme sahiptir. AB’nin karşılaştığı meydan okumaların üstesinden gelinmesinde ve birliğin uluslararası rolünün yeniden tanımlanmasında Türkiye’nin yeri doldurulamaz. Bu hakikatin Avrupalı dostlarımız tarafından da kabul edilmeye başlandığını gördüm. Türkiye’nin önüne çıkarılan engellerin adil olmadığının dahası bu durumun AB’nin menfaatlerine de zarar verdiğinin altını çizdim. Bu konuda artık daha vizyoner ve stratejik kararların alınması gerektiğine inanıyoruz.
AB’nin bazı ülkelerin çıkarlarına ve ihtiraslarına teslim olmadan Türkiye-Birlik ilişkilerini katılım perspektifi temelinde ilerletmesini bekliyoruz.
Yaşanan gelişmeler Türkiye’nin Birlik ve Avrupa için anahtar bir ülke olduğu gerçeğini gözler önüne seriyor. Zirve’de bu husus muhataplarımızca da teslim edilmiştir. Özellikle ülkemizin Rusya-Ukrayna savaşındaki arabulucu ve kolaylaştırıcı rolü takdirle karşılanıyor. Savaşın ilk gününden itibaren akan kanı durdurmak için çok büyük çaba sarf ettik. Adil bir barışın kaybedeninin olmayacağını her fırsatta vurguladık. Tüm zorluklarına rağmen tahıl koridorunun açılmasını ve esir takasının sağlanmasını önemli birer diplomatik başarı olarak değerlendiriyoruz. Şu ana kadar dünya pazarlarına 6 milyon tonun üzerinde tahıl ve gıda ürününün sevkiyatı gerçekleşti. Tahıl sevkiyatının önümüzdeki süreçte de devamı başta Ukrayna halkı olmak üzere tüm Avrupa ve dünyanın çıkarına olacaktır.
"Türkiye'nin değeri giderek daha iyi anlaşılıyor"
Tabii bu arada Rusya’nın gübresini de yine alıp Türkiye üzerinden ihtiyacı olan ülkelere göndermenin gayreti içerisinde olacağız. Türkiye’nin her iki tarafla da konuşabilen samimi diyalog kurabilen, iki ülkenin de güven duyduğu bir konumda bulunmasının önemi giderek daha iyi anlaşılıyor. Nitekim bugünkü temaslarımızda pek çok Avrupalı lider Türkiye’nin diplomatik hamlelerinden bahsetti. Sahada yaşanan kabul edilemez gelişmeler işimizi zorlaştırsa da en kötü barışın bile savaştan daha iyi olduğu inancıyla çatışmaları sonlandırmak için gayretlerimizi sürdürüyoruz.
"Kalıcı bir çözüm için Kıbrıs Adası’ndaki gerçeklerin kabulü gerekiyor"
Hal böyleyken bazı Birlik üyesi ülkelerin Türkiye ile iş birliği ve iyi komşuluk yerine kışkırtmaları tercih ettiğini görüyoruz. Burada şu hususun altını çizerek ifade etmek isterim; Türkiye’nin hiçbir ülkenin toprağında, egemenliğinde, hak ve hukukunda gözü yoktur.
Biz sadece ülkemizin ve Kıbrıs Türklerinin menfaatlerini korumanın mücadelesini veriyoruz. Kimseyle, hiçbir komşumuzla gerilim istemiyoruz. Doğu Akdeniz ve Ege sorunlarını uluslararası hukuk çerçevesinde çözmek istediğimizi defaatle dile getirdik. AB’nin de bu konuda birlik dayanışması adı altında haksız ve hukuksuz girişimlere destek olmak yerine muhataplarımızı ikili temelde diyaloga davet etmesini bekliyorum. Kıbrıs’ta çözümün tek anahtarı, Kıbrıs Türk halkının egemen eşitliğinin ve eşit uluslararası statüsünün tescilidir. Kalıcı bir çözüm için Kıbrıs Adası’ndaki gerçeklerin kabulü gerekiyor. Biz bu hakikatler ışığında adımlarımızı atmaya devam edeceğiz.
Türkiye olarak Avrupa ülkeleriyle ilişkilerimizi geliştirmek ve üyelik sürecimizi ilerletmek için iş birliğine hazır olduğumuzu iletmek istiyorum."
Paşinyan görüşmesi
Ermenistan ile görüşmeler karşılıklı olarak devam ediyor. Biz de bugün Paşinyan ile görüşmemizi samimi bir havada gerçekleştirdik. Bazı talepler söz konusu oldu. Dışişleri Bakanlarımız, özel temsilcilerimiz görüşecek ve çıkan neticeye göre adımlarımızı atacağız.
"Suriye'nin Başkanı ile görüşme yoluna gidebiliriz"
Şu an itibarıyla Suriye Başkanı ile görüşme söz konusu değil. Ama vakti saati geldiğinde biz Suriye'nin Başkanı ile de görüşme yoluna gidebiliriz. Şu an itibarıyla zaten alt düzeyde görüşmeler yapılıyor. Bizim şu an tüm arzumuz Suriye’deki terör gruplarının arındırılması ve bununla birlikte geri dönüşün hızlanması. Bununla ilgili de şu an itibarıyla 550 bin civarında Suriyeli de kendi topraklarına döndü. Tabii Rusya-Ukrayna savaşı bölgedeki atılacak adımları da etkiledi. Çünkü Suriye’deki olaylarda Rusya’nın da etkin bir rolü var. İran’ın ve koalisyon güçlerin de etkin bir rolü var. Bölgedeki gelişmeleri ABD’nin yetkilileriyle görüşerek bölgenin arındırılmasını istiyoruz. Ama şu ana kadar istediğimize ulaşmadık. Takipçisiyiz, devam ediyoruz.
"Bir gece ansızın gelebiliriz"
Yunan gazetecinin, "Bir gece ansızın gelebiliriz, dediğinizde Yunanistan'a saldırıda bulunabiliriz mi demek istiyorsunuz?" sorusuna Erdoğan şöyle yanıt verdi:
"Yani konuyu anlamışsın aslında. Bu sadece Yunanistan için geçerli değil, bizi rahatsız eden, bize saldıran hangi ülke olursa olsun onlara karşı bizim cevabımız: Bir gece ansızın gelebiliriz. Bunu böyle bilmeleri lazım, böyle anlamaları lazım. Şu an itibarıyla siz anladığınıza göre herhalde onlar da anlamıştır."
"Yunanistan'ın son dönemde provokasyonlarının arttığını biliyoruz. Burada yaptığınız ikili görüşmelerde bu provokasyonlara ilişkin fikir teatisinde bulundunuz mu? Yunanistan'ın göçmenlere uyguladığı politikalar da uluslararası raporlarda yer alıyor. Bunlar gündeme geldi mi?" sorusuna karşılık Erdoğan, bu akşam yemekte bir konuşma yaptığını söyledi:
"Beyefendi konuşmadan çok rahatsız olmuş. Rahatsız olduğu için de aslında bu tür yemek adabına terstir, kimden izin aldı, nasıl yaptı bilmiyorum, herhalde başkandan almıştır izni, orada çıktı bir konuşma yaptı. Kendisine bizim biraz ağır gelecek ifadeler kullandığımızı filan söyledi." diyen Erdoğan, aslında ağır bir şey de olmadığını söyledi. Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Olması gereken yerde değiller. Hala bunların bütün politikaları yalan üzerine kuruludur, hep yalan... Dürüstlük yok. Hadi bir araya gelelim dediğiniz zaman, kıyıdaş ülkelerle filan, buna da yanaşmıyorlar, yanaşmazlar ama Türkiye'den kendileri daha ön adım atmayı filan bekliyorlar. Araya da birçok ülkeyi sokuyorlar. Bugün birçok ülke onlarla bu münasebetleri geliştirme konusunda bizden bir adım atmayı beklediler. Sadece Yunanistan değil, aynı şekilde Güney Kıbrıs, 'Ya işte bir konuşalım, bir araya gelelim.' filan dedik, yok yani biz işte şimdi konuşuyoruz ayakta; görüşmeyi konuşmayı yaptık ama sizin bir yerlerden izin almanız gerekiyor... 'Yok ben izin almam.' filan dedi. 'Bugüne kadar hep böyle geldi bu iş. Siz izin almadan konuşamazsınız.' dedim. 'Benim iki ayım kaldı zaten bu arada bu işi konuşalım, görüşelim, bitirelim.' filan gibi laflar etti. Dedik ki şu anda muhataplarınız belli. O muhataplarınızla bu görüşmeleri yapabilirsiniz ve bizim de şu an itibarıyla Yunanistan'la görüşeceğimiz herhangi bir şey yok. Zamana bırakmak suretiyle zaman içerisinde temenni ederiz ki bir konuşma fırsatını yakalarız."
"Türkiye-Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerini ısıtalım, çözelim istiyoruz"
Karabağ konusuyla ve bölgedeki konularla ilgili özel temsilcilerimiz var, onlar çalışmalarını sürdürüyor. Dışişleri Bakanlarımız da çalışmalarını tamamlayıp bir özet haline getirdiklerinde bize bildirecekler. Bu çalışmaların içinde, kargo taşımacılığından havayolu taşımacılığına kadar çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Bir an önce Türkiye-Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerini ısıtalım, çözelim istiyoruz.
Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi için ön şartımız yok. Biz Ermenistan’a sadece, ‘Azerbaycan ile aranızdaki hukuku olgunlaştırın, hemen barışla ilgili sözleşmeyi yapın’ dedik. Bunlar yapıldığında bizimle ilgili en ufak bir pürüz kalmaz, kapıları açarız.
"Macron, Türk Birliği'ne gelecek"
Macron, Türk Birliği'ne gelecek. Öyle dedi. 'Hangi mevsimde geleyim?' dedi, en sonunda 'G20'den sonra gelsem nasıl olur?', 'Gel.' dedik 'Ama gelirken de hanımla beraber gel.' Latifemizi de yaptık tabii kendisine. 'Hanımlar iyi anlaşıyor ama biz seninle anlaşamıyoruz.' dedik.
İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyeliği
Ben yeni İsveç Başbakanını ağırlamak istiyorum. Fırsat bulduğumuzda memnuniyetle görüşürüz.
Önceki Dışişleri Bakanı ve önceki Başbakan buradaydı. Onlarla görüşmemizde; İsveç’te terör örgütlerinin yürüyüşleri devam ettiği sürece, bu teröristler parlamentoda yer aldığı sürece, bizim İsveç’e bakışımızın olumlu olmayacağını belirttik.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ermenistan ile normalleşme hedefine ulaşacağımıza inanıyorum
Finlandiya Başbakanı ile kısa bir görüşme yaptık ve iyi geçti. Kendisine Finlandiya ile ilişkilerimizin İsveç’e göre daha farklı olduğunu söyledim. Çünkü Finlandiya terörün kol gezdiği bir yer değil. Ama İsveç terörün kol gezdiği bir yer. Dolayısıyla burada NATO’nun bir karar vermesi gerekir. Eğer NATO bu kararı Finlandiya lehine verirse biz de bu konuda elimizden geleni yaparız.
Rusya-Ukrayna Savaşı
Şu anda Rusya ve Ukrayna liderleri ile çok rahat görüşebilen herhalde tek lider benim. 6 milyon tonun üzerindeki tahılı aldık ilgili yerlere gönderdik. 200 esir değişimi yaptık. Bununla da kalmadık bu esirlerin ailelerini de ülkemize aldık. Buna benzer bir uygulamayı yapan başka bir ülke yok.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ermenistan ile normalleşme hedefine ulaşacağımıza inanıyorum
Biz bu 200 takası ne kadar önemsiyorsak tahıl olayını da gübreyi de önemsiyoruz. Bu çalışmaları devam ettiriyoruz. Kısa zamanda buradan büyük bir netice çıkaracağımıza inanıyorum. Yarın Sayın Putin ile telefon görüşmemiz olacak, bunları değerlendireceğiz.