Suriye’de Esad rejiminin çöküşünün ardından, yıllarca süren zulmün ve insanlık dramlarının izleri bir bir gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Esad yönetimi altında yaşanan korkunç olayların bir örneği olarak, başkent Şam’ın kırsalında, rejim tarafından öldürüldüğü düşünülen binlerce kişinin gömüldüğü toplu mezar ortaya çıktı. Havadan çekilen görüntülerde, mezar alanındaki devasa çukurlar ve kazılmış mezar yerleri dikkatle izlenebiliyor. Bölgedeki tespit çalışmalarının henüz başlatılmadığı ifade edilse de, bu mezarlarda, Esad rejimi tarafından öldürüldüğü iddia edilen ve yıllardır kayıp olan binlerce Suriyelinin bulunduğu öne sürülüyor.
Toplu mezarın bulunduğu alanda çekilen havadan görüntüler, mezarların genişliğini ve derinliğini gözler önüne seriyor. Görüntülerde, mezarların sayısının oldukça fazla olduğu ve içlerinin yıllardır kimse tarafından dokunulmadan kaldığı izlenimi ediliyor. Bu bölgedeki mezarların içeriği, sadece yakınları tarafından kaybolan ya da kayıp olarak bildirilen kişiler tarafından bilinen bir sır olarak kalıyor. Ancak, bazı tanıklar, bölgedeki mezarların rejim tarafından öldürülen sivil halka ait olduğuna dair şüpheleri doğruluyor.
Suriyeli bir tanık olan Muhammed el-Zeyin, mezarlara ilişkin açıklamalarda bulundu ve bölgedeki korkunç süreci anlattı. El-Zeyin, “Burada 10 yıl öncesine ait mezarlar var, 7 yıl önce kazılmış olan mezarlar da bulunuyor. Ayrıca, 5 yıl önce ve hatta birkaç ay önce kazılmış mezarlar var. Cesetleri gece vakti soğutucu araçlarla getiriyorlardı ve bu bölgeye kimsenin yaklaşmasına izin verilmiyordu. Rejim, bölgeyi tamamen kapatarak giriş çıkışları engelliyordu. Cesetler, torbalar içinde gömülüyor ve herhangi bir şekilde açığa çıkmalarına engel olunuyordu. Görevliler, bu bölgeye çiftçilerin veya yerel halkın girişine izin vermiyordu” şeklinde konuştu.
El-Zeyin’in ifadeleri, o dönemde uygulanan sansür ve yasakları, aynı zamanda rejimin bölgeyi nasıl gizlediğini açıkça ortaya koyuyor. Cesetlerin taşınması ve gömülmesi işlemleri gizlilik içinde yapılıyor, her şeyin karanlıkta kalması için her türlü önlem alınıyordu. Gömü alanlarının kontrol altında tutulması ve çevresindeki halkın uzak tutulması, insanların ne olduğunu anlamamaları ve tanık olamamaları için uygulanan bir strateji olarak görülüyor.
Bu toplu mezarların ortaya çıkışı, Suriye'deki savaşı ve Esad rejiminin halkına karşı işlediği suçları daha da gözler önüne seriyor. Şu ana kadar kaybolan binlerce kişinin akıbeti hala belirsiz. Bu mezarlar, Esad rejiminin zulmüne uğrayan binlerce insanın kaybolduğunu ve savaşın acımasız yüzünü bir kez daha gözler önüne seriyor.