Günümüzde dijital teknolojileri kullanmadan ticaret yapmak ise neredeyse imkansız hale gelmiştir. Dijital dünya ile yaygınlaşan ve internetin en büyük getirilerinden olan, geniş kitleler tarafından benimsenen “E-ticaret” kavramı ise ticaretin ve hayatımızın vazgeçilmezleri arasında yerini almıştır.
E-ticaret, ürün veya hizmetleri internet aracılığıyla satma/satın alma işlemlerinin tanımıdır. E-ticaret, potansiyel müşterilere internet üzerinden ulaşabilmenizi ve satış yapabilmenizi sağlar. E-ticaret, fiziksel bir mağaza ile aynı prensipler üzerinde çalışır. Müşteriler e-ticaret mağazanıza gelir, ürünlerinizi inceler ve satın alma işlemi gerçekleştirir.
Fiziksel mağaza ile arasındaki en büyük fark, satın alma işlemi için fiziksel olarak bir faaliyete ihtiyaç duyulmaması ve müşteri tabanınızın belirli bir coğrafi alan veya bölge ile sınırlı olmamasıdır.
Ticaret ve E-ticaret Kavramları
Paranın ortaya çıkmasından önce, insanların kullandıkları eşyaları nasıl elde ettiğini biliyor muydunuz?
Paradan önce insanların alışveriş faaliyetlerini sürdürmelerini sağlayan sisteme, takas sistemi denir. Takas, kişilerin hemen hemen aynı değere sahip eşyalarını birbirleri ile değiştirmesini ve yeni eşyalar edinmesini sağlayan bir yöntemdir.
Buradan yola çıkacak olursak; ticaret basit bir ifadeyle, temelde iki taraf arasında birbirinin kaynaklarına, yani mal ve hizmetlere ihtiyaç duyan, aynı zamanda gönüllü olarak gerçekleştirilen bir değiş tokuştur.
Finansal açıdan ticaret, iki taraf arasında ürün veya hizmetlerin alım satımını ifade eder.
Türkiye’de E-ticaretin Önemi
E-ticaret tanımı dünyada olduğu gibi ülkemizde de internet tabanlı ticari faaliyetlerin bütünü olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde özellikle pandemi döneminde büyük bir ivme kazanan e-ticaret, işletmelerin satış kanallarını genişletmiştir.
İşletmelerin, yurtdışı başta olmak üzere farklı pazarlara açılmaları maddi olarak büyük getiriler sağlamaktadır. Özellikle e-ihracat ile döviz kazanan işletmeler, ülke ekonomisine de katkı sağlamaktadır. Zaman ve mekan sınırlamasının bulunmaması birçok kişinin ticarete girmesine olanak tanıdığı için katma değeri de artırır.
Dünyada E-ticaretin Önemi
Günümüzde e-ticaret, son derece önemli bir iş modeli haline geldi. Özellikle küresel ekonomide e-ticaret, iş stratejisinin hayati bir bileşeni ve ekonomik kalkınma için güçlü bir dayanak oldu.
Zaman ve mekan sınırı olmaması, dünyanın her yerinden alışveriş yapma imkanını işletmelere ve kullanıcılara sundu.
Yeni başlayanlardan, küçük ve orta ölçekli işletmelere ve büyük markalara kadar, kullanıcılarına ürünlerini/hizmetlerini satabilen ve e-ticaret sitesi olan çok sayıda işletme bulunuyor.
2023 verilerine göre;
- 2021 yılında perakende e-ticaret satışları dünya çapında yaklaşık olarak 4,9 trilyon dolar seyrindeydi.
- 2022‘nin ikinci çeyreğinde perakende e-ticaret satışları yaklaşık 257 milyar dolar olarak gözlemlendi. Bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,7’lik bir artış yaşandı.
- 2025 yılına kadar perakende e-ticaret satış rakamlarının 7,4 trilyon dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
E-ticaret ile Geleneksel Ticaret Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
Geleneksel ticaret, uzun yıllardır süregelen bir ticaret yöntemidir. Ürün veya hizmetin ticari faaliyetlerini gerçekleştirebilmek kullanılan için mal alım satım sistemidir. Mal ve hizmetlerin para karşılığında değişimini kolaylaştıran her türlü faaliyet geleneksel ticaret olarak tanımlanır. Geleneksel ticaret modeli tüm dünyada oldukça yaygındır.
E-ticaret, ürün veya hizmetlerin sadece internet aracılığıyla satın alınması olarak tanımlanabilir. E-ticaret genel itibariyle hızla gelişen teknoloji ile insan yaşamını kolaylaştıran bir ticaret modelidir. Fiziksel bir formu mevcut değildir.
E-ticaret, kullanıcıların dizüstü bilgisayar, cep telefonu, tablet vb. cihazlardan mal ve hizmet satın alabilecekleri bir çevrimiçi alışveriş şeklidir. Geleneksel ticaret, yüz yüze alışveriş yapılmasına olanak tanır. E-ticaret, kullanıcılarına dünya çapında erişim imkanı sağlar. Geleneksel ticaret ise fiziksel sınırlamalara sahiptir.
E-ticaretin Avantajları Nelerdir?
E-ticaret hem kullanıcılarına hem de e-ticaret ile ilgilenen markalara çeşitli avantajlar sağlamaktadır.
İlk olarak e-ticareti tercih eden müşterilerin daha esnek ve hızlı alışveriş imkanlarının yanı sıra daha uygun fiyatlı geniş bir ürün yelpazesine ulaştığını belirtebiliriz. Ayrıca e-ticaret siteleri ve ürün satışı yapan uluslar arası pazar yeri ile tüketiciler ürünleri ve fiyatlarını kolayca karşılaştırarak farklı ödeme yöntemleri aracılığıyla alışverişlerini tamamlayabilirler.
Ürünlerini e-ticaret aracılığıyla satışa sunan markalar ise uluslararası bir pazara ulaşmanın yanı sıra 7/24 potansiyel gelir elde etme imkanına da kavuşmaktadır. Üstelik e-ticarete düşük maliyetlerle başlamak mümkündür. Kullanıcı dostu bir e-ticaret sitesiyle ve pazar yerlerinin de desteğiyle en çok satan ürünlerinizi kolayca sergileyebilirsiniz. Ayrıca internetten alışveriş yapıldığında kullanıcılar ürünü satın almadan önce deneyimleyemez; bu da iadelerin artmasına sebep olabilir.
E-ticaret dünyasında rekabet oldukça yüksektir ve müşterilerin beklentileri de oldukça yüksek olabilir.
Tüm bu potansiyel sorunlarla başa çıkabilmek için yaratıcı ve etkili çözümlerin getirilmesi e-ticaret sitenizin hızlı ve verimli şekilde büyümesine yardımcı olur.
E-ticarete Nasıl Başlanır?
“E-ticaret Nedir?” sorusu kadar önemli olan bir diğer soru, e-ticarete nasıl başlanılacağıdır. Aşağıdaki adımları takip ederek, profesyonel bir e-ticaret işletmesine sahip olabilirsiniz.
E-ticaret İş Fikrinizi Belirleyin
-
E-Ticaret sitesi Kurmak için atmanız gereken ilk adım hangi ürünleri, kime, nasıl satacağınıza karar vermek.
Eğer çoktan kendi fiziksel mağazanız varsa ve perakendecilik sektörünün içerisindeyseniz, veya üretim ile uğraşıyorsanız bu adım sizin için oldukça kolay olacaktır. Zaten alıcısı olduğunu bildiğiniz, belirli bir kitleye hitap ettiğinden emin olduğunuz ürünler, e-ticaret üzerinden de doğru kişilere pazarlama yapıldığı sürece satılabilir.
Fakat sıfırdan e-ticaret yapmak istiyorsanız o zaman hangi ürünleri, kime satacağınıza karar vermek çok önemli.
Bunun için aşağıdaki adımları takip edin
- İlgilendiğiniz ve bildiğiniz bir hedef kitle ile başlayın.
- Bu kitlenin ihtiyaçları ve isteklerini araştırın.
- Bu ihtiyaçları karşılayan bir rakip olup olmadığına bakın.
- Eğer rakibiniz varsa, hangi konularda eksikleri olduğunu belirleyin.
- Bu eksikleri giderecek bir ürün ve hizmet sunun.
-
Bu işlemi bir örnek ile açıklayalım:
- Hasan çocukluğundan beri bisikletler ile ilgilidir.
- Bisikletlerle ilgilenen diğer insanların ihtiyaçlarını, tanıdıklarından yola çıkarak araştırır.
- Araştırmasını forum siteleri ve sosyal medyaya kadar taşır.
- Bisiklet seven insanların, belirli markalarda bisiklet aksesuarlarına ulaşamakta sıkıntı yaşadığını fark eder.
- Bu aksesuarlardan hangilerini tedarik edebileceğini araştırır.
- Aynı ürünleri satan rakiplerinin kargo sorunları yaşadığını, internet sitelerinin çok yavaş olduğunu fark eder.
- Kendisi daha iyi bir altyapıyla e-ticaret sitesi kurar ve kargo sorunları yaşamamak için lojistik çözümler bulur.
- Ardından satmak istediği ürünleri kurduğu e-ticaret sitesine ekleyerek satış yapmaya başlar.
- Böylece Hasan, rakiplerinin sağlayamadığı hizmet ve ürünleri sağlayarak e-ticaret yapmaya başlar.
-
E-ticaret Nişinize Karar Verin
Niş pazarlama yaparak bir ürünü veya hizmeti sunmaya odaklanabilir ve daha az rekabetle uğraşırsınız. E-ticaret pazarındaki benzersiz bir boşluğu doldurmak niş ürünlerinize veya hizmetlerinize uygun hedef kitleyi daha kolay bulmanızı sağlayabilir.
Güncel trendleri takip ederek ve pazarın ihtiyaçlarını araştırarak daha kolay bir şekilde belli bir hedef kitleye hitap eden özel ürünleri bulabilirsiniz.
Niş ürünlerinizi pazarlarken anahtar kelime araştırması yaparak hedef kitlenize uygun içerikler oluşturmaya odaklanabilirsiniz.
Pazar Araştırması Yapın
Pazar araştırması ycapmak hedef kitlenizi ve rakiplerinizi detaylı bir şekilde anlamanıza yardımcı olabilir. Böylece sektörünüzdeki yeni fırsatları öğrenebilir, müşteri davranışlarını anlayabilir ve fiyatlandırma stratejilerilerinizi daha etkili bir şekilde belirleyebilirsiniz.
Peki, pazar araştırmasını nasıl yapılır? Pazar araştırmasını birincil ve ikincil araştırma olarak ikiye ayırabiliriz. Birincil araştırma, anketleri, müşteri mülakatlarını ve odak gruplarını içerir; bu şekilde markanıza uygun verileri toplayabilirsiniz. İkincil araştırma ile ise devlet istatistiklerini, sektör istatistiklerini ve endüstri raporlarını analiz edebilirsiniz.
Pazar araştırmanıza anahtar kelime, mevcut trendler ve sosyal medya araştırmalarını da mutlaka entegre etmelisiniz. Böylece potansiyel ve mevcut müşterileriniz için daha etkili pazarlama kampanyaları düzenleyebilirsiniz.
Hedef Kitlenizi Belirleyin
Hedef kitlenizi belirleyerek e-ticaret stratejinize yön verebilirsiniz. Belirli bir hedef kitlesine uygun stratejilerle bütçenizi daha verimli şekilde kullanabilirsiniz. Potansiyel hedef kitlenizi anlamak için müşteri geri dönüşlerini toplayabilir, anketler yapabilir, rakiplerinizin hedef kitlelerini ve bu hedef kitlelere uygun stratejilerini inceleyebilir, böylece müşterilerinizin beklentilerine uygun çalışmalar yürütmeye odaklanabilirsiniz.
Potansiyel müşterilerinizin demografik bilgilerini, ilgi alanlarını ve alışveriş alışkanlıklarını dikkate alarak müşterilerinizi farklı segmentlere ayırabilirsiniz. Böylece her segmente uygun stratejiler geliştirerek sadık bir müşteri tabanı oluşturma potansiyelinizi artırabilirsiniz.
Müşteri Profilinizi (Persona) Oluşturun
Pazar araştırması yapıp hedef kitlenizi de belirledikten sonra, müşteri profillerinizi veya personalarınızı oluşturmaya başlayabilirsiniz.
Müşterilerinizi ortak özellikleri ve demografik bilgilerine göre sınıflandırarak pazarlama çalışmalarınızı bu kitlelerin ilgisini çekecek şekilde şekillendirebilirsiniz. Personalar aracılığıyla müşterilerinizi daha iyi bir şekilde tanımlayabilir, müşterilerinizin ihtiyaçlarına ve sorunlarına odaklanabilirsiniz.
Satacağınız Ürünlere Karar Verin
E-ticaret sektörü size inanılmaz geniş bir ürün yelpazesi sunar. İstekleriniz ve hedefleriniz doğrultusunda seçeceğiniz ürün portföyü işletmenizin yapı taşıdır. Özellikle kullanıcılar tarafından talep edilen veya piyasada benzeri çok fazla bulunmayan ürünler tercih etmeniz, işletmenizi ileriye taşımanıza vesile olacaktır.
İş Planı Oluşturun
Sağlam bir iş planı oluşturarak e-ticaret dünyasındaki yerinizi sağlamlaştırabilir ve hızla büyümeye odaklanabilirsiniz.
Hedef kitlenizi tanımladıktan sonra, öncelikle aylık ve çeyreklik satış hedeflerinizi belirleyebilirsiniz.
Bir e-ticaret iş planında markanız, ürünleriniz veya hizmetleriniz hakkında detaylı bilgi vermenin yanı sıra, daha önce yaptığınız pazar araştırmalarını da belirtebilirsiniz. Ek olarak, pazarlama ve satış stratejilerinizi, potansiyel riskleri ve yatırımcı bilgilerinizi iş planınıza ekleyebilirsiniz.
İş Planı Nedir ve Neden Gereklidir?
Bir iş planı, e-ticaret firmanızın amaçlarını, hedeflerini ve stratejilerini tanımlayabilmeniz için elzem bir belgedir. Bir iş planına sahip olmak daha sonrasında tedarikçilerinizle, yatırımcılarınızla ve iş birliği yapacağınız diğer firmalarla olan iletişiminizi de güçlendirecektir.
İş planınızda firmanızın misyon ve vizyon bilgilerine, kısa ve uzun vadeli hedeflerine mutlaka yer vermelisiniz. Böylece firmanızı büyütürken iş planınız pusula görevi görerek hedeflerinizden ayrılmamanızı sağlayacaktır.
E-ticaret İş Planı Nasıl Oluşturulur?
E-ticaret iş planınıza markanızın ve işletmenizin genel bir özetine yer vererek başlayabilirsiniz. Böylece sunduğunuz ürünleri, hizmetleri, hedef kitlenizi ve iş modelinizi açıklama fırsatı elde etmiş olursunuz.
Daha sonrasında hedef kitlenize, rakiplerinize, sektördeki genel trendlere ve gerçekleştirdiğiniz pazar araştırmasının sonuçlarına yer verebilirsiniz. Ayrıca organizasyon yapınızı, kâr-maliyet analizinizi, ve gelir-gider tablonuzu da mutlaka çalışmalısınız. Tedarik zinciri, envarter ödeme süreçleri, müşteri hizmetleri gibi operasyonel planlarınıza yer vererek kafa karışıklıklarının önüne geçebilirsiniz.
Pazarlama ve satış stratejilerinize mümkün olduğunca detaylı bir şekilde açıklayarak gelecek planlarınızı somutlaştırabilirsiniz. SEO, e-posta pazarlaması ve sosyal medya pazarlaması gibi stratejilerinizi belirlemeniz de iş yükünüzü netleştirecektir.
Destekleyici grafiklerin ve tabloların yanı sıra gelecekteki trendleri de analiz etmeniz rakiplerinizin önüne geçmeniz açısından oldukça önemlidir. Planınızı oluşturduktan sonra düzenli aralıklarla gözden geçirerek ihtiyaçlara göre güncellemeyi unutmayın.
Maliyet ve Kârlılık Analizi
Maliyet-hacim-kâr analizi (CVP) yaparak gelecek planlarınızı daha sağlıklı olarak şekillendirebilirsiniz.
CVP hesaplamak için; xp = xv + FC + kâr formülünü kullanabilirsiniz. Buradaki x, satılan birim sayısını, p satılan birim başına fiyatı, v satılan birim değişken maliyetini, FC genel sabit maliyetleri ifade etmektedir.
Satış hacminizi belirleyerek maliyet yapınıza uygun en iyi kâr oranını belirlemek için en iyi fiyatlandırma stratejinizi nasıl belirleyeceğinizi bulabilirsiniz.
Şirketinizi Kurun
İşletmenizin yasal faaliyetlerini sürdürebilmek için bir şirket kurmanız gerekir. Farklı şirket türleri arasından işletmenizin kapasitesine ve faaliyet alanına göre en uygun seçeneği seçmeniz son derece önemlidir. Özellikle e-ticarete yeni başlayan kişilerin şahıs şirketini tercih etmesi iyi bir seçim olabilir.