Kış iyiden iyiye kendini hissettiriyor. Hiç lafı uzatmaya gerek yok; kombileri açacağız! Kimimiz “kökleyecek” kimimiz daha kalın giyinip battaniye altına girip kısık açacak... Ancak ne olursa olsun tasarruf oldukça önemli. Bununla birlikte tasarruf sadece gelecek faturayla alakalı bir konu da değil. Tasarruf, kaynakların efektik kullanımıyla da yapılabilir. Yani doğalgaz kullanırken gereken bakımları yaptırmak, ev içinde küçük değişiklikler yapmak bile tasarruf sağlayabilir.
Bu noktada topu uzmanlara atmak faydalı olacaktır. Biz de doğalgaz kullanımının ipuçlarını, tasarruf yollarını ve yapılabilecekleri uzmanlara sorduk. Başkent Doğalgaz GYO AŞ İç Tesisat Müdürü Mustafa Coşkun ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Ezgi Kılıç sorularımızı yanıtladı.
Bildiğiniz üzere söz konusu doğalgaz tasarrufu olduğunda her kış akıllara “Kombiyi hep açık mı tutmalıyız yoksa birkaç saatliğine mi çalıştırmalıyız?” sorusu gelmekte. Hangi senaryonun daha ideal olduğu konusunda Mustafa Coşkun çok net bir şekilde, “Kış aylarında evde olunmadığında kombiyi kapatmak, eve gelindiğinde kombiyi açmak yanlıştır” diyor.
'Gece yapıldığı sanılan tasarruf boşa gidebilir'
Tasarruf düşüncesiyle başvurulan bu yöntemin aksine yakıt tüketimini artırdığına dikkat çeken Coşkun “Kombiyi kısık bir ayarda sürekli çalıştırmanız, ihtiyaç duyulması halinde de dereceyi yükseltmeniz yakıt tasarrufu açısından önemli” ifadelerini kullanıyor. Peki neden? Açıklaması aslında basit. Coşkun şöyle diyor:
“Gece kombi kapatıldığında mekânın taban, tavan ve duvarları sabaha kadar soğur. Sabah mekânın ısıtılması için kombinin derecesi gereğinden fazla artırılır ve kombi daha fazla yakıt tüketir. Böylece gece yapıldığı sanılan tasarruf boşa gidebilir.”
Coşkun ayrıca “Kombiler kullandığı gazın büyük kısmını ilk başlangıçta tüketir dolayısı ile düşük sıcaklıkta sürekli olarak kullanılan kombiler daha az yakıt tüketir” yorumunda da bulunuyor.
Ezgi Kılıç ise konuya başka bir noktadan yaklaşıyor. “Teknik verilere göre mahal sıcaklıklarının normal koşullarda 20–22°C olması gerekmektedir. Bu aralık, insanların kendilerini ısıl anlamda konforlu ve rahat hissettikleri sıcaklık aralığıdır” diyen Kılıç, sıcaklığın her 1 derece artmasında yakıt tüketiminin yüzde 7 ila 10 arttığını ifade ediyor ve “Dış hava sıcaklığına bağlı olarak ısıtma cihazlarımızı düşük sıcaklıkta sürekli yakmak kesintili yakmaktan daha ekonomik” şeklinde konuşuyor.
İki isim de genel olarak “kombiyi köklemek” yerine düşük sıcaklıkta sürekli açık tutmanın daha ekonomik olduğunda hemfikir. Bu çerçevede Coşkun kombilere dair kritik bir püf noktası paylaşıyor ve “Isıtma için, yaşanılan mahal büyüklüğüne uygun yoğuşmalı kombi seçebilirsiniz. Yoğuşmalı kombilerin en verimli çalışma sıcaklık dereceleri 30-50 derece sıcaklıklarda elde edilir” diyor.
Tasarruf için alabileceğiniz önlemler
Peki evimizi harcadığımızın karşılığını maksimum alarak ısıtabilmemiz için hangi faktörlere dikkat etmemiz gerek? Kılıç yalıtıma vurgu yapıyor. “Binaların yalıtılmasıyla yüzde 25’ten yüzde 50’ye varan oranlarda yakıt tasarrufu sağlanır” diyen Kılıç kritik önlemleri şöyle sıralıyor:
- Çatılar uygun özellik ve kalınlıktaki yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalı.
- Sızdırmazlığı ve ısıl geçirgenliği iyi sağlanmış pencereler kullanılmalı. Pencere camlarının 12 mm aralıklı çift cam yaptırılması durumunda camlardan oluşacak ısı kayıpları yarı yarıya azalmaktadır.
- Evinizde bir tadilat yaptıracaksanız çift cam konusuna öncelik verin. Gevşek camları macunlayın.
- Tüm pencere ve kapılardaki hava sızıntılarını en az indirin. Pencere ve kapıların sızdırmazlığı iyi bir şekilde sağlanmamış ise, evdeki ısının dörtte birinin kaybına neden olabilmektedir.
- Mekanın büyüklüğüne uygun kapasitede ısıtıcı ve soğutucu seçin; kullanmadığınız mekanları boşuna ısıtıp soğutmayın.
- Apartman girişlerini kapatın.
- Konutlarda ısıtılmayan mahallere açılan kapıları kapalı tutun.
- Yaşanılan ortam sıcaklığını gereğinden fazla yükseltmeyin. Oturma odaları için 19–21ºC arası, yatak odası için 16–18ºC arası uygun sıcaklıklardır.
- Evdeki sıcaklığın çok fazla olduğu durumlarda; pencereleri açmak yerine ısıtıcının ayarlarını düşürün.
- Isıtılan mekanları örneğin ısıtıcıların üzerine su dolu kaplar koyarak nemlendirin. Ortam havası aşırı kuru ise, havayı nemlendirmek kendimizi daha iyi hissetmemize neden olur.
Tüm bu maddelere ek olarak Kılıç oldukça çarpıcı bir detaya daha dikkat çekiyor. O detay evlerin “ışık” alması:
Kış aylarında, gündüzleri güneş ışığını doğrudan alan camları daha iyi ışık alacak şekilde temizleyiniz. Güney, doğu, güneydoğu ve güneybatıya bakan pencerelerin perdelerini açık tutun. Kuzeye bakan pencerelerin perdelerini ise kapalı tutun.
Bunun yanında evde yapılacak başka küçük düzenlemeler ise şu şekilde:
- Odalarda masa, sandalye ve yataklarınızı dış duvardan uzak tutunuz.
- Geceleri pencereleri panjur, perde ve rüzgarlık ile kapatın.
- Radyatörlerin üstlerini ve önlerini kapatmayın. Arkalarına mümkünse ısı yalıtım levhaları yerleştirin. Perdelerinizin radyatörünüzü kapatmasına engel olun.
İşin bir de kombi ve petek bakımı boyutu var. Coşkun, “Kombi gibi yakıcı cihazların yıllık periyodik bakımlarının kış mevsimine girmeden yetkili servis tarafından yapılması cihaz verimliliğini artırır ve yakıt tasarrufu sağlar. Ayrıca kombinizin verimli çalışması için su basınç ayarının '1.5-2 bar' arasında olmasına dikkat edilmeli” diyor ve petek bakımı açısından da “Petek temizliğinin iki yılda bir yapılması gerekiyor. Bu sayede ısı kaybının yüzde 30 önüne geçilebilir, enerjide ise yüzde 20 tasarruf sağlanabilir” vurgusunu yapıyor.
Aynı zamanda peteklerde termostatik vana kullanmak ya da şartların elverdiği koşullarda akıllı oda termostatı kullanmak oldukça faydalı olabilir.
Şunu da mutlaka vurgulamak gerekiyor ki boşa kullanılan ya da faydalanamayan her bir metreküp gaz aslında sınırlı kaynakların yanlış kullanımı da demek.
İşletilen gaz dünyaya 70 yıl yetecek...
Ezgi Kılıç bu konuya ilişkin yaptığı yorumda “Dünya çapında tahmini doğalgaz rezervlerinin henüz yüzde 14-15 düzeyindeki bir kısmı işletilebilmekte. İşletilen bu kısmın da dünya tüketimine 70 yıl yeteceği hesaplanmakta” ifadelerini kullanıyor.
Coşkun ise konutlardaki kullanıma dikkat çekerek, “Ülkemizde harcanan toplam enerjinin yaklaşık yüzde 40’ı konutlarda, konutlarda tüketilen enerjinin ise yaklaşık yüzde 70’i kış aylarında ısıtma ile gerçekleşiyor. Konutlarda ısı ve enerji tasarrufu sağlamak bu nedenle büyük önem taşıyor” diyor.