Resmi verilere göre 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği 6 Şubat depreminin ardından deprem bölgesindeki illerde ve deprem riski yüksek olan İstanbul’da nüfus azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılının Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarını açıkladı. 31 Aralık 2023 itibarıyla Türkiye’nin nüfusu bir önceki yıla göre 92 bin 824 kişi artarak, 85 milyon 372 bin 377 kişi oldu. Toplam nüfusun yüzde 50,1’ini erkekler, yüzde 49,9’unu ise kadınlar oluşturdu.
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin birinci yılında açıklanan verilere göre, depremin en çok yıkıma neden olduğu Hatay, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Gaziantep’te toplam nüfus düşüşü 312 bin 350 oldu.
En düşük nüfus artış hızı
ADNKS’nin uygulamaya geçtiği 2007 yılından bu yana en düşük nüfus kayıt hızı kaydedildi. 2021’de binde 12,7 ve 2022’de binde 7,1 olarak ölçülen nüfus artış hızı, 2023’te binde 1,1’e geriledi.
Hatay’ın nüfusu 141 bin 403 kişi azaldı
Deprem bölgesindeki iller ve İstanbul’un yanı sıra Van, Kütahya, Bilecik’te nüfusun gerilediği kaydedildi. Bir yıl önce meydana gelen ve resmi açıklamalara göre 53 bin 537 kişinin hayatını kaybettiği depremlerin ardından, yıkımın büyük olduğu kentlerden başka şehirlere göç yaşandı.
Hatay’ın nüfusu, TÜİK’e göre 2022’de 1 milyon 686 bin 43 kişi kişiyken, 1 milyon 544 bin 640 kişiye geriledi. 23 binden fazla kişinin öldüğü kaydedilen Hatay’da nüfus 141 bin 403 kişi azaldı.
Malatya nüfus artış hızının en çok düştüğü il oldu
Ölümler ve göçlerle birlikte Malatya’nın nüfus artış hızı eksi 89,9 olarak ölçülerek, nüfustaki en büyük daralma kaydedildi. Depremin gerçekleştiği 2023 yılında Malatya’nın nüfusu 69 bin 855 kişi azalarak 742 bin 725’e geriledi.
Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta nüfus 60 bin 818 kişi azalarak 1 milyon 116 bin 618 kişiye düştü. En az 8 bin 387 kişinin hayatını kaybettiği Adıyaman’da ise 30 bin 191 kişi azalan nüfus 604 bin 978 kişi olarak kaydedildi.
İstanbul’un nüfusu 252 bin 27 kişi azaldı
En büyük nüfus hareketliliği İstanbul’da ikamet etmeye son verenler için kaydedildi. İstanbul’un nüfusu 252 bin 27 kişi azaldı ve nüfus artış hızı eksi binde 16 olarak ölçüldü. Bu oran, deprem bölgesindeki dört ilden sonra nüfus artış hızındaki en yüksek gerileme oldu.
İstanbul ülke nüfusunun yüzde 18’ini barındırıyor
En fazla nüfusa sahip beş ilden yalnızca İstanbul’un nüfusu geriledi. İstanbul’un nüfusu, bir önceki yıla göre 252 bin 27 kişi azalarak 15 milyon 655 bin 924 kişi oldu. İstanbul’da Türkiye nüfusunun yüzde 18,34’ünün ikamet ettiği kaydedildi.
Türkiye’nin nüfusu en kalabalık diğer illeri sırasıyla 5 milyon 803 bin 482 kişiyle Ankara, 4 milyon 479 bin 525 kişiyle İzmir, 3 milyon 214 bin 571 kişiyle Bursa ve 2 milyon 696 bin 249 kişiyle Antalya oldu. Bu dört ilde de 2023’te nüfus arttı.
Önceki yıllarda nüfusu azalma eğiliminde olan illerde artış gözlendi
Nüfusu en az olan beş il Bayburt, Tunceli, Ardahan, Gümüşhane, Kilis olurken Ardahan dışındaki illerde, önceki yıla göre nüfusun arttığı görüldü.
Önceki yıllarda nüfusun azalma trendi izlediği Ağrı, Artvin, Çorum, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Muş, Van gibi illerde, 2023 yılında artış gözlendi.
İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı da, 2022’de yüzde 93,4 iken, 2023’te yüzde 93’e geriledi.
Yabancı nüfus 253 bin 293 kişi azaldı
TÜİK’e göre Türkiye’de ikamet eden yabancı nüfus bir önceki yıla göre 253 bin 293 kişi azalarak 1 milyon 570 bin 543 kişi oldu. Geçerli ikamet veya çalışma iznine sahip kişiler, uluslararası koruma kimlik belgesi gibi ikamet izni yerine geçen kimlik belgesi olan ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan kişiler yabancı nüfus kapsamına alınırken, 90 günden kısa süreli vize veya ikamet iznine sahip yabancılar ile geçici koruma statüsüyle ülkede bulunan Suriyeliler dahil edilmiyor.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 34’e yükseldi
Türkiye’de 2022 yılında 33,5 olan ortanca yaş, 2023 yılında 34’e yükseldi. TÜİK’in “Yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşı” olarak açıkladığı ortanca yaş, erkeklerde 32,8’den 33,2’ye ve kadınlarda 34,2’den 34,7’ye çıktı.
Çocuk nüfusunun oranı azaldı, 65 yaş üzeri nüfusun oranı arttı
Çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, ADNKS verilerinin tutulmaya başladığı 2007 yılında yüzde 66,5 iken 2023 yılında yüzde 68,3 oldu. Çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı yüzde 26,4’ten yüzde 21,4’e gerilerken, 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı yüzde 7,1’den yüzde 10,2’ye yükseldi.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı birey sayısını gösteren toplam yaş bağımlılık oranı ise önceki yıla göre 0,5 puan gerileyerek yüzde 46,3’e düştü.
Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı, yüzde 32,3’ten, yüzde 31,4’e gerilerken, çalışma çağındaki birey başına düşen yaşlı birey sayısını ölçen yaşlı bağımlılık oranı ise yüzde 14,5’ten yüzde 15’e yükseldi.
