Web 3.0 Nedir?
Sadece girdiğiniz veriyi doğru şekilde yorumlamakla kalmayıp metin, ses veya diğer medyalar aracılığıyla aktardığınız her şeyi anlayan yeni bir internet türü düşünün. Bu internet, tükettiğiniz her içerik için size her zamankinden daha uygun bir ortam sunuyor. İnternet teknolojisinin evriminde kritik bir eşiğin üzerindeyiz. Adına şimdiden Web 3.0 dendi bile...
Bugün halihazırda var olan, erken aşamadaki birkaç Web 3.0 uygulaması mevcut. Ancak yeni internet teknolojisi, kullanılan ağlara tamamen entegre edilene kadar, gerçek potansiyelini gözlemlemek mümkün değil. İyi ama Web 3.0 tam olarak nedir? Neye benzeyecek ve hayatımızı nasıl değiştirecek?
Web 3.0 Teknolojileri
Web 3.0 teknolojisini incelerken akılda tutulması gereken birkaç ayrıntı bulunuyor. Öncelikle bu kavram yeni değil. Web 1.0 ve 2.0 uygulamalarının ilk geliştiricilerinden biri olan Jeffrey Zeldman, 2006'da Web 3.0 fikrine destek veren bir blog yazısı paylaşmıştı. Ancak konuyla ilgili ilk fikirler 2001 yılının başlarında ortaya atılmıştı.Web 3.0 Teknolojilerinin Gelişimi
Yapay zeka ve blockchain gibi en yeni teknolojilerle birlikte eski nesil web araçlarının doğal bir evriminden doğan Web 3.0, kullanıcılar arasındaki bağlantıyı artırırken internet kullanımını da yukarıya çekecek. Bir başka deyişle İnternet 3.0, öncüleri olan web 1.0 ve 2.0 sürümlerinin gelişmiş hali.Web 1.0 (1989-2005)
Statik Web olarak da adlandırılan Web 1.0, 1990'larda kullanıma açılan ilk ve en güvenilir internet yapısıydı. Sınırlı bilgi aktarımı vardı ve neredeyse hiç kullanıcı etkileşimi sunulmuyordu. O tarihlerde kullanıcılara özel sayfa oluşturulması ya da yazılara yorum yapması gibi seçenekler yoktu. Web 1.0 standardında internet sayfalarını elemek için algoritmalar bulunmadığından kullanıcıların aradıkları bilgiyi bulması daha zordu. Basitçe söylemek gerekirse, içerikler seçkin birkaç kişi tarafından oluşturuluyor, dizinlerde sıralanan veriler tek yönlü dar bir patika üzerinden aktarılıyordu.Web 2.0 (2005-günümüz)
Sosyal Web olarak adlandırılan Web 2.0 ile YouTube, Facebook, Wikipedia ve daha birçok kullanıcı etkileşimli web platformları ortaya çıktı. Javascript, HTML5 ve CSS3 gibi web teknolojileri kullanılmaya başladı. Bu gelişmeler sayesinde internet çok daha etkileşiml hale geldi. Bu durum, hem sosyal ağların hem de kullanıcı tarafından oluşturulan içerik üretiminin gelişmesinin önünü açtı. Zira veri, artık çeşitli platform ve uygulamalar arasında dağıtılabiliyor ve paylaşılabiliyordu. İnternet çağında araç setleri, yukarıda bahsedilen Jeffrey Zeldman gibi web alanındaki öncüler tarafından ileriye taşındı.Web 3.0 (yakında)
Web 3.0, kullanıcılara yardımcı olmak için akıllı programlar çalıştırabilecek yapay zeka sistemlerinin gücü sayesinde interneti daha akıllı hale getirecek. Bilgiler insan benzeri zeka ile işleneceğinden, web evriminin bir sonraki aşamasına geçilecek. Tim Berners-Lee, Anlamsal Web teknolojisi; sistemler, insanlar ve ev cihazlarının arasında kurulan "otomatik" arayüz şeklinde tanımladı. Bu nedenle içerik oluşturma ve karar verme süreçleri hem insanlar hem de makineler tarafından gerçekleşecek. İçeriklerin kullanıcılar için uyarlanacağı, internete bağlanan her kişiye özel biçimde akıllı içerik oluşturulması ve dağıtılması sağlanacak.Web 3.0'ın temel özellikleri
İnternetin bir sonraki aşamasını daha iyi anlamak için, Web 3.0'ın dört temel özelliğine bir göz atmamız gerekiyor:- Ubiquity (Her yerde bulunma)
- Anlamsal Ağ
- Yapay Zeka (AI)
- 3D Grafik
Ubiquity (Her yerde bulunma)
Ubiquity özelliği, aynı anda her yerde bulunma gücüne sahip olmak anlamına geliyor. Bir başka deyişle, birden fazla yerde var olmak... Açıklamak gerekirse, Web 2.0 zaten her yerde bulunma özelliği içeriyor. Söz gelimi bir Facebook kullanıcısı, ekran görüntüsü alıp anında paylaşabilir. Bu paylaşım her yerde bulunmaya başlar, çünkü nereden paylaşılmış olursa olsun sosyal medya platformuna erişen herkes tarafından erişilebilir hale gelir. Web 3.0 ise interneti her yerde, her zaman herkes için erişilebilir hale getirerek bunu bir adım daha ileri taşıyor. Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojisi çok sayıda yeni akıllı cihaz türü ortaya çıkardığından, gün gelecek ve internete bağlı cihazlar Web 2.0 standardındaki gibi sadece bilgisayar ve akıllı telefonlarla yetinmeyecek.Anlamsal Ağ
Anlamsal veriler arasında ilişki kurularak çalışması sağlanacak. Bu nedenle Berners-Lee'ye göre Anlamsal Web sayesinde bilgisayarlar, internette yer alan içerik, işlem ve kişiler arasındaki bağlantıları analiz edebilir hale gelecek. Peki, pratikte bu nasıl çalışabilir? Örneğin şu iki cümleyi ele alalım:- I love Bitcoin
- I Bitcoin